Stemwijzer

De geschiedenis van de StemWijzer en Slik

De StemWijzer bestaat al even. In 1989 verscheen het al - op papier en diskette. Vanaf 2012 is Slik betrokken bij de ontwikkeling van de StemWijzer, dat een initiatief is van ProDemos. De StemWijzer heeft haar rol in die tijd verstevigd. In de jaren heeft ProDemos met veel succes de tool ingezet voor verschillende landelijke, provinciale, gemeentelijke en Europese verkiezingen.

Van diskette naar website is één. Een ervaring maken waar werkelijk iedereen, van 10 tot 100 jaar, graag gebruik maakt, vergt het nodige op het gebied van vormgeving, gebruikersvriendelijkheid en techniek. Slik is daar als team ook in gegroeid in de loop der tijd. Hoe help je een gebruiker op volstrekt onafhankelijke wijze met het maken van die keuze in het ondoordringbare woud van politieke partijen? Hoe zorg je er voor dat ze niet alleen het resultaat bekijken, maar ook op zoek gaan naar het waarom van die keuze?

Het maken van kieshulpen is een specialisme geworden van Slik, waarbij de StemWijzer natuurlijk de household name is, maar waar iedere organisatie die zijn gebruikers door een keuzeproces wil loodsen, veel aan kan hebben. Dat specialisme is opgebouwd met behulp van talloze gebruikersonderzoeken (we maken geen kieshulp zonder gedegen gebruikersonderzoek), en oneindig veel brainstorm- en ontwerpsessies.

Met veel succes heeft ProDemos de vernieuwde StemWijzer de afgelopen jaren voor allerhande verkiezingen ingezet. ProDemos maakt daarbij gebruik van het framework dat Slik heeft ontwikkeld, zodat ze met hun eigen IT’ers ook stemwijzers voor internationale, provinciale en gemeentelijke verkiezingen maakt.

De StemWijzer is de drukst bezochte website van Nederland in verkiezingstijd

• Voorafgaand aan de Provinciale Staten-verkiezingen van 2019 vulden 2.4 miljoen Nederlanders de StemWijzer in. Dat is ruim 2 keer zoveel als 4 jaar geleden tijdens de Provinciale Staten-verkiezingen.
• Tijdens de Gemeenteraadsverkiezingen 2018 is de StemWijzer door 44 gemeentes ingezet en zijn de StemWijzers meer dan 1 miljoen keer gebruikt.
• 6.8 miljoen Nederlanders vulden de StemWijzer in voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
• Voorafgaand aan de Provinciale Staten-verkiezingen van 2015 gebruikten ruim 1.2 miljoen Nederlanders de StemWijzer voor stemhulp.
• Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 vulden bijna 5 miljoen gebruikers de StemWijzer in.
• De StemWijzer wordt op internationaal, landelijk, provinciaal en gemeentelijk niveau ingezet.
• De StemWijzer voor de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 is de eerste dag 150.000 keer ingevuld.

Optimale User Experience (UX) om jouw mening af te kunnen zetten tegen die van de partijen.

Het webdesign van de StemWijzer is nu zo ingericht dat je nog makkelijker je mening vergelijkt met die van de partijen. Daardoor ontdek je niet alleen welke partij bij je past, maar ook waaróm. Iedereen weet: de StemWijzer bestaat uit 30 stellingen, en aan het eind krijg je een rij met partijen, gesorteerd op wat het meest aansluit op jouw mening. Maar er komt meer bij kijken:

• Bij Iedere vraag kun je lezen wat het onderwerp inhoudt en wat alle andere partijen vinden. Deze invoer is door alle politieke partijen zelf gegeven.
• Bij het resultaat kun je op een partij doorklikken. Je zoomt in op jouw antwoorden en de antwoorden van de partij en je kunt je mening aanpassen. De ordening van partijen wordt realtime onderin je beeld weergegeven.
• Als de bovenste partijen dicht bij elkaar zitten, dan kun je met een ‘shootout’ een aantal extra stellingen beantwoorden om te kijken welke van die twee partijen uiteindelijk als winnaar uit de bus komt.
• Je kan na de stellingen aangeven welke stellingen je extra gewicht wilt geven in je resultaat. Dit wordt in de berekening van het resultaat meegenomen, waarin alleen de partijen die je wilt zien worden getoond.
• Alle berekeningen vinden plaats op de computer van de bezoekers. Resultaten worden alleen - anoniem - doorgegeven na goedkeuring van de bezoeker.
• Als je de StemWijzer te snel invult wordt er geen resultaat getoond, en worden de resultaten niet doorgestuurd.

Gebruikersonderzoek en digitale toegankelijkheidseisen (WCAG)

Weleens over nagedacht hoe mensen met een visuele beperking gebruik maken van online tools? Met behulp van screenreaders en de tabknop op hun toetsenbord navigeren zij door de verschillende onderdelen van een pagina. Dat betekent dat zowel tekst, code als vormgeving - denk aan contrast en lettertype - hierin moet voorzien.

Voor bezoekers met een visuele beperking is een toegankelijke versie beschikbaar, waarbij gebruik wordt gemaakt van een aangepaste lay-out. Daarin kun je geen toelichtingen op stellingen, meningen van partijen raadplegen of je mening afzetten tegen dat van de partijen. Daarom hebben we extra aandacht besteed aan de het digitaal toegankelijk maken van de StemWijzer voor onder slechtzienden en laaggeletterden. We hebben gebruikersonderzoek uitgevoerd met laaggeletterden en termen aangepast in samenspraak met Stichting ABC.

Tijdens de gebruikersonderzoeken werd duidelijk dat de testpersonen goed overweg konden met de functionaliteiten, en dat de nieuwe StemWijzer een verbetering is op alle vlakken. De testpersonen konden goed overweg met zowel de mobiele- als de desktopversie en waardeerden de achtergrondinformatie. Naar aanleiding van het onderzoek zijn ook diverse verbeterpunten zoals de tooltip voor moeilijke termen en de ‘shoot out’ doorgevoerd.

Slik heeft, mede dankzij haar werk aan de StemWijzer, de kennis in huis om websites te maken die ‘WCAG (AA) compliant’ zijn: ze voldoen op hoog niveau aan de Web Content Accessibility Guidelines.

Supersnelle interface dankzij Vue.js

De StemWijzer is mobile-first ontworpen en gebouwd en wordt ondersteund op de gebruikelijke browsers op desktop, tablet en mobiel op alle denkbare schermen. De StemWijzer is gebouwd op basis van vue.js: ons favoriete frontend framework waarmee we gebruikersinterfaces ontwikkelen, zoals we dat ook deden voor de StamcelWijzer en de VOG-check.

Wanneer je de StemWijzer start wordt deze in één keer ingeladen door de browser. Er hoeven daardoor op geen enkele manier gegevens uitgewisseld met de server, tenzij de gebruiker daar na het invullen van de stellingen expliciet toestemming toe geeft.